Igor Pelaić, Danijela Greganić, Vlasta Jurin, Darija Krčmar
KBC ''Sestre milosrdnice''
moždana smrt, održavanje donora, kompleksnost zdravstvene njege, medicinska sestra
''9. Međunarodni kongres HDMSARIST-a''
Šibenik, 04.-07. travnja 2016. godine
Donor organa zbog specifičnih patofizioloških zbivanja zahtjeva kompleksne mjere održavanja čija je glavna svrha održavanje adekvatne perfuzije organa. Prepoznavanje potencijalnog donora u JIL-u je preduvjet za njegovo održavanje nakon dijagnosticiranja moždane smrti. Proces održavanja donora je psihički i fizički iznimno težak i zahtjeva opsežnost postupaka zdravstvene njege. Visoka razina stručnosti, educiranost, timski rad, komunikacijske vještine i psiho-fizičko-emocionalna stabilnost vještine su medicinskih sestara koje sudjeluju u održavanju potencijalnog donora.
Institut za plućne bolesti Vojvodine, Sremska Kamenica
ranoupozoravajući bodovni sistem, MEWS
''9. Međunarodni kongres HDMSARIST-a''
Šibenik, 04.-07. travnja 2016. godine
Najstariji poznati medicinski tekst posvećen povredama i njihovoj podeli prema težini, odnosno efikasnosti terapije, zabeležen je na egipatskim papirusima. Razvoj i procena određivanja stepena težine stanja povređenih i kritično obolelih bolesnika je novijeg datuma (poslednjih tridesetak godina). Javlja se usled složenosti monitoringa i visokih troškova lečenja, a zahteva objektivniju procenu bolesnikovog stanja i njegove prognoze. Sistem skorovanja težine bolesnikovog zdravstvenog stanja, predstavlja pokušaj objektivizacije i procene stanja teško povređenih i kritično obolelih i sastoji se u bodovanju/kvantifikovanju parametara vitalnih funkcija. Sistem skorovanja omogućava stalno donošenje odluke o daljem načinu lečenja, koji je od presudnog značaja za ishod lečenja kritično obolelog bolesnika i ima dalekosežne etičke, medicinske i finansijske posledice. Glavne uloge u skorovanju imaju trijaža i proračun lečenja na osnovu ishoda. Trijažni sistem treba da je jednostavan, brz i odgovarajući za vrstu bolesti, dok skoring sistem, koji kvantifikuje upotrebu materijala, treba da je deskriptivan i što više detaljan. Modified early warning score (MEWS SCOR) – modifikovani ranoupozoravajući skor je jednostavan skor za upotrebu u bolničkim uslovima, koji je prvenstveno namenjen medicinskim sestrama i tehničarima kao vodič da se brzo i blagovremno proceni bolesnikovo opšte stanje i izbegne fatalan ishod. Ovaj skor se zasniva na podacima dobijenih iz četiri fiziološka odeljka : Vrednosti sistolnog krvnog pritiska, srčane frekvencije, respiratorne frekvencije, telesne temperature, kao i posmatranja opšteg stanja svesti (nivo svesti AVPU).
CILJ RADA
1. Da se prikaže značaj MEWS skora u proceni kliničkog ishoda bolesnika
2. Da se izvrši analiza MEWS skora za svakog novo-primljenog pacijenta u poluintenzivnoj nezi na klinici
za Urgentnu pulmologiju i intoksikaciju Instituta za plućne bolesti Vojvodine
3. Da se izvrši analiza i identifikacija svih faktora koji su prouzrokovali pogoršanje opšteg stanja bolesnika
4. Implementacija mews skora u standardne procedure zdravstvene nege na kliničkim odeljenjima
Instituta za plućne bolesti Vojvodine radi sprečavanje odlaganja primene određenih mera lečenja i
premeštaja kritično obolelih u jedinicu intenzivne nege i terapije.
5. Primenom MEWS skora praćen je krajnji ishod hospitalizovanih bolesnika u vidu otpusta , premeštaja
u jedinicu intenzivne nege ili smrtni ishod.
MATERIJAL I METODE
Svi bolesnici uključeni u studiju su standardno evaluirani. Na prijemu bolesnicima je urađen MEWS skor. Studija je retrospektivnog karaktera. Analiza merenja MEWS skora, služila je kao osnova za komparaciju dobijenih rezultata. U radu je korišćena dokumentacija Instituta za plućne bolesti Vojvodine u Sremskoj Kamenici. Vrednosti respiratorne, srčane frekvence i vrednosti arterijskog krvnog pritiska kao i temperature izmereni su na aparatu- monitoru marke solaris i fukuda. Posmatranje opšteg stanja svesti je vršeno na osnovu AVPU skale. Od statističkih metoda korišćeni su apsolutni brojevi i procenti, mere centralne tendencije (aritmetička sredina, mediana, mod, standardna devijacija i razmak minimalnih i maksimalnih vrednosti), χ² test i Pirsonov test linearne korelacije. Za statistički značajne vrednosti rezultata se uzimaju vrednosti koje su na nivou poverenja p<0,05.
ZAKLJUČAK
Zbog ograničenih resursa, broja pacijenata, koji se mogu pratiti i observirati u jedinicama intenzivne nege (ICU) i jedinicama poluintenzivne nege (high dependence unit HDU), je ograničen. Izbor pacijenata koji bi mogli da imaju koristi od lečenja u ICU je zato od ključnog značaja. Identifikovanje pacijenata sa rizikom od pogoršanja u ranoj fazi, putem jednostavnih protokola na osnovu fizioloških parametara, može smanjiti broj pre-ICU intervencija.
interkostalna neuralgija, interkostalni kateter, primjena anestetičke mješavine u kućnim uvjetima
''9. Međunarodni kongres HDMSARIST-a''
Šibenik, 04.-07. travnja 2016. godine
Uzimajući u obzir nove metode u liječenju interkostalne neuralgije kao dio postupaka koji se provode u ambulanti za liječenje boli, Županijske bolnice Čakovec cilj nam je bio prezentirati liječenje boli primjenom interkostalnog katetera. Kroz prikaz slučaja objašnjena je učinkovitost primjene interkostalnog katetera kod pacijenta K.Z., 61 godina koji boluje od postoperativne interkostalne neuralgije. Bolovi su započeli nakon operacije neoplazme pluća (odstranjen gornji plučni režanj). Bol se javlja ubrzo nakon zahvata u području
operativnog reza lijevo interkostalno, sa osjetom žarenja, pečenja, sijevanja u inervacijskom području interkostalnog živca i bolesnik bol ocjenjuje brojem 8 prema VAS za ocjenu boli. Uzimao je jednu tabletu Zeldiara na dan koja simiruje bol u narednih 3-4 sata. Pacijentu se preporuči postavljanje interkostalnog katera. Sam kateter se postavi između 8 i 9 rebra te subninira pod kožu prema abdomenu. Aplicira se 0,75% Ropivacaine i bol se znatno smanjuje. Složi mu se mješavina 0,37% Ropivacaina/10-12 sati za primjenu u kućnim uvjetima. Na kontrolnom pregledu kroz pet dana pacijent bol ocjenjuje s brojkama 1-2 na VAS za ocjenu boli. Preporuka je nastaviti s primjenom mješavine 0.37% Ropivacaina na 12/sati ili kod pojave jačih bolova,te uzimanje peroralnih analgetika(Tramadol 37mg/325mg paracetamola-Doreta,Zaraceta)kod bolova u ramenu.Prilikom treće kontrole pacujentu se odstrani interkostalni kateter uz daljnju preporuku uzimanja peroralne terapije(Tramadol 37/mg/325mg paracetamola).
ZAKLJUČAK
Aplikacija katetera u svrhu lječenja boli u pacijenata s teškom neuralgijom, i samim time im se omugučava kontrola boli u kućnim uvjetima. Smanjuje se odlazak pacijenta u ordinacuju primarnog liječnika što smatramo velikom prednošću za samoga pacijenta i njegovu obitelj. Također je naglasak na edukaciju same obitelji u pristupu pacijentu s apliciranim kateterom. Ova metoda ima veoma značajnu ulogu kod kroničnih bolni stanja u svrhu smanjenja psihološkog distresa koji prati kronična bolna stanja. Važna je selekcija pacijenata i nova klinička istraživanja koja će omogućiti daljni napredak ovom metodom liječenja.
transpozicija velikih krvnih žila,balon atrioseptostomija, zdravstvena njega novorođenčeta s transpozicijom
''9. Međunarodni kongres HDMSARIST-a''
Šibenik, 04.-07. travnja 2016. godine
Transpozicija velikih krvnih žila je prirođena srčana greška koja se očituje cijanozom i šantom na razini atrija.Kompletna transpozicija velikih krvnih žila je morfološka promjena za koju je karakteristično da aorta izlazi iz DV, a arterija pulmonalis iz LV. Prenatalno otkrivena srčana greška od neprocjenjive je vrijednosti. Rano postavljanje dijagnoze u novorođenčeta značajno smanjuje mortalitet. Razdoblje od prvih simptoma bolesti do postavljanja dijagnoze i hitnog kardiokiruškog zahvata je proces koji smanjuje opasnost od iverzibilnog sekundarnog oštećenja organizma. Zbrinjavanje započinje već u rodilištu nastavlja se u jedinicama intenzivnog liječenje do odlaska na operativni zahvat u inozemstvo.Simptomi se najćešće manifestiraju cijanozom, tahipnejom,dispnejom, oslabljeni pulsevi do znakova cirkulacijskog šoka.Mjere nadzora moraju se provoditi kontinuirano, mogu biti invazivne i neinvazivne, te zahtjevaju stručnost, medicinsko znanje i tehničke vještine.
Terapijski postupci su:
- Dilatacija ducusa arteriosusa intravenskom primjenom Prostina
- Balon atrioseptostomija po Rashkindu
- Kiruško liječenje-arterijski „switch“ u prvom tjednu života
- Intubacija, sadacija, korekcija acidoze i terapija srčane insuficijencije
Cilj rada je prikazati specifičnosti zdravstvene njege u zbrinjavanju novorođenčeta s transpozicijom velikih krvnih žila na Odjelu za intenzivno liječenje novorođenčadi.
Metode: uvidom u povjest bolesti novorođenčeta s transpozicijom velikih krvnih žila, analizirati tijek i ishod liječenja.
Zaključak: Provođenje specifičnih postupaka sestrinske skrbi neizostavan su dio skrbi i liječenja novorođenčadi. Obzirom da se radi o vrlo specifičnoj grupi bolesnika neizostavno je poznavanje karakteristika i simptoma te sukladno tome i planiranje intervencija i postupaka koji će se provoditi nad ovom vrlo zahtjevnom grupm novorođenčadi. Medicinska sestra je važan član neonatoloških, kardioloških i kardiokiruških timova.
anestezija, TIVA, TCI, BIS monitoring, anestetici, intravenozno, pacijent
''9. Međunarodni kongres HDMSARIST-a''
Šibenik, 04.-07. travnja 2016. godine
TIVA koristi kombinaciju lijekova primjenjenu isključivo intravenskim putem. TCI (target controlled infusion) je sustav za infuziju vođenu ciljanom koncentracijom lijeka. Najvažniji pribor koji se koristi za takvu vrstu anestezije su TCI pumpe koje kontrolirano i pouzdano postižu i održavaju koncentraciju lijeka u krvi. TCI omogućava korištenje infuzijskih sustava za titriranje dubine anestezije posebno za svakog pojedinog pacijenta prema jačini kirurškog podražaja. Najčečće upotrebljavni lijekovi su remifentanil ili sufentanil te propofol. Kako bi titracija anestetika bila jednostavnija i sigurnija, uz manju vjerojatnost predoziranja anesteticima i depresiju CNS- a, tj. zbog praćenja dubine anestezije koristi se i BIS monitoring. Vrijednost skora BIS- a proteže se u rasponu od 0 do 100, a stanje anestezije povezano je skorom 40 – 60. Elektrode BIS- a stavljaju se na čelo pacijenta,a vrijednosti se odčitavaju na monitoru. Anesteziološki tehničar će postaviti uobičajeni monitoring pacijenta ( EKG, krvni tlak, SpO2) te svakako mora imati najmanje dva venska puta. Anestetici se navlače u perfuzor šprice te se putem perfuzor sistema dostavljaju pacijentu. Prednosti TIVA – e su: brzo i predvidljivo buđenje, hemodinamski stabilniji pacijenti, manja mogućnost postoperativne respiratorne depresije... Metabolički odgovor na kirurški zahvat je ublažen odnosno poboljšan u bolesnika operiranih u TIVI što pridonosi zadovoljstvu anesteziološkog tima, operatera i najvažnije samog pacijenta.
